Ook vliegen kunnen dansen, het is maar hoe je ze bekijkt

In Eindhoven, op ongeveer twee kilometer van elkaar vandaan, wonen een jongen, Albert en een meisje, Maria. Ze kennen elkaar niet, groeien los van elkaar op. Maar de vliegen in de lucht komen bij hen op bezoek, door de klapramen vliegen ze naar binnen in beide huizen en weten dat ze voorbestemd zijn om elkaar ooit te ontmoeten. De vliegen zijn er zeker van: de kennismaking tussen Albert en Maria zal vonken geven.

Ook vliegen kunnen dansen, het is maar hoe je ze bekijkt is dé eerste roman die geschreven is vóór mensen met dementie. De basis voor de roman bestaat uit echte verhalen, herinneringen aan vroeger, verteld door bewoners van Peppelrode. In totaal vijftien bewoners hebben verhalen verteld aan schrijfster Corinne Heyrman. Zij heeft deze verhalen bewerkt en herschreven tot een roman. Ook de afbeeldingen in het boek zijn bewerkingen van oude foto’s van bewoners.

Het is een boek om te ontspannen, om zelf te lezen of om voor te lezen. Het is een verhalenbundel van korte verhalen, zo opgezet en aangepast dat het voor ouderen met dementie begrijpelijk en leesbaar is. Ook de beeldtaal en vormgeving, van illustrator en vormgever Judith Herman, vertellen een duidelijk verhaal en versterken de leesbaarheid van het boek. Voor iedereen die het verhaal liever wil beluisteren, is het verhaal (door de geestelijk verzorgers en bewoners van Peppelrode) ook ingesproken als luisterboek.

De roman zorgt voor zinvolle dagbesteding en ontspanning voor mensen met dementie en hun omgeving. Een roman, zo uitgewerkt dat mensen met dementie het zelf kunnen lezen. Ter vermaak en ontspanning. Daarnaast is de roman aantrekkelijk voor familieleden, vrienden, naasten, vrijwilligers en zorgverleners om voor te lezen aan iemand met dementie. Een boek samen lezen of voorlezen zorgt voor ongedwongen contact en een ingang om herinneringen op te halen. Het boek is gebaseerd op verhalen van vroeger van medebewoners en sluit daardoor perfect aan bij de belevingswereld van ouderen. Het zorgt voor herkenning en vormt een ingang tot het ophalen van eigen herinneringen of flarden van herinneringen.

Dementie kent verschillende stadia. Van beginnend geheugenverlies tot een verzonken fase waarin nauwelijks nog contact met de buitenwereld is en alles daartussenin. Door de gelaagdheid en opbouw van de roman bereiken we het grootste deel van deze doelgroepen. Daarnaast is het belangrijk om de roman ook voor de mensen die te maken hebben met mensen met dementie, hun omgeving, interessant te maken. De roman moet ook voor hen aantrekkelijk zijn om samen te lezen of voor te lezen. Mensen met dementie zijn vaak afhankelijk van anderen, die hen iets aanbieden.

Bij dementie gaan denken, oriëntatie vermogen, begrip. Leer- en oordeelvermogen en taalgebruik geleidelijk steeds verder achteruit. De fysieke en mentale omgeving lijkt langzaam te verdwijnen. Totdat alleen de primaire zintuigen overblijven. Een elementaire wereld van luisteren, kijken, voelen, proeven en aanraken. De roman (met luisterverhaal) speelt ook in op deze elementaire wereld omdat we juist via deze weg het beste contact kunnen maken. We zetten in op de verbetering van contact, op het welzijn van zowel de bewoners als hun omgeving.

In eerste instantie zullen de romans in gebruik genomen worden op de psychogeriatrische afdelingen van Peppelrode. We onderzoeken wat het effect van de roman is op zowel bewoners als hun omgeving.

‘Iemand met dementie vergeet al snel het moment, maar het goede gevoel, de glimlach blijft!’

Meer informatie
Wendy van Zon, coördinator kunst en cultuur Vitalis intensieve zorg: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.